Geen producten in de winkelwagen.
Voorkom werkstress tijdens de vakantie. Zo begint u pas echt uitgerust aan de nieuwe dag na het weekje verlof.
Vakantie is een periode waarin een persoon zijn gewoonlijke dagelijkse activiteiten staakt, zoals naar school of het werk gaan. Dit betreft een periode die langer is dan een weekend (waarin veel mensen vrij zijn), vaak toch minimaal een week. Werknemers hebben vakantie wanneer zij hiervoor vakantiedagen (of andere snipperdagen) inleveren. Scholieren hebben vakantie wanneer hun school gesloten is. Sinds ongeveer de laatste helft van de 20e eeuw wordt onder vakantie vaak verstaan dat er een reis wordt gemaakt. Mensen gaan alleen, met vrienden, in een groep of met hun gezin naar een andere plaats, om daar ervaringen op te doen.
Tot zover de definitie van vakantie volgens Wikipedia. Op Twitter las ik een andere definitie: Niet meer weten welke dag het precies is. Ook dat vind ik mooi.
Gevoel van genieten
Voor mij is vakantie het liefst niet te ver weg en loslaten wat er allemaal moet. Ook houd ik van het ontmoeten van nieuwe mensen, maar ook van het mogen lezen van een boek, maar het niet perse hoeven. Ik heb de nodige boeken bij me. Maar of ze ook opengeslagen worden? Vakantie is vooral een gevoel van genieten. Als u dit leest ben ik met vakantie. Even een weekje er tussenuit. Met vrouw en dochter naar de sneeuw. Na een maandenlange verdieping in de uitgebreide wereld van de jeugdzorg even iets anders. In de wetenschap dat ik over ruim een week weer vol aan de bak mag.
Ter voorbereiding op mijn vakanties – dus ook deze – neem ik mij, op advies van mijn omgeving, de beste dingen voor. Geen werk mee, een paar dagen voor de reis geen werk of verplichtingen meer, enzovoort. Opdat ik niet moe of gespannen vertrek en ook echt kan ontspannen.
Een leeg hoofd
Dat alles lukt maar zeer ten dele. De agenda direct voor en na mijn vakantie is steeds meer dan vol, en ik moet altijd wel iets van werk bij mij hebben. Niet dat het er tijdens de vakantie van moet komen, maar het geeft mij wel een ‘veilig’ gevoel dat ik – als ik dat wil – toch even wat kan doen. Zoals ik ook probeer toch mijn mailbox een beetje bij te houden. Gewoon, omdat ik anders op de eerste werkdag na mijn vakantie alweer het gevoel heb zwaar achter de feiten en de werkelijkheid aan te hollen. Bij vakantie denk ik meestal aan ontspanning en genieten van de rust. En een leeg hoofd.
Een leeg hoofd zorgt voor minder stress. Modern wet hedendaagase werken speelt zich voor een groot deel af in je hoofd. Afspraken, plannen, ideeën, prioriteiten, beloftes, emoties. Al die 'open loops' nemen elk een paar procent van je hoofd – je gedachten – in beslag. Als je inzoomt op je eigen gedachten, dan haal je honderden items naar boven, die allemaal een klein beetje aandacht vragen. Veel van die gedachtes komen onbewust naar boven en dat op onhandige momenten. Je bent een voorstel aan het schrijven voor een nieuw project. Ineens schiet het door je hoofd dat je die of die nog moet bellen. En dat houdt niet op na werktijd. Je zit op de bank om een boek te lezen, maar maakt je ondertussen zorgen over de hoeveelheid werk die morgen weer op je ligt te wachten. Je bent één van je kinderen aan het voorlezen en denkt ondertussen na over een nieuw businessplan. Misschien ben je er al aan gewend, heb je het niet eens meer door. Maar al dit soort gedachtes leveren een allemaal een beetje stress op. En samen kan dat heel veel zijn.
Mensen en relaties
Met een leeg hoofd ben je betrouwbaarder. Je onderbewuste is nogal onbetrouwbaar. 's Avonds schiet je opeens te binnen, dat je overdag iemand had moeten bellen. Dat zet je uit je hoofd en de volgende dag ben je het weer vergeten. Maar als je zo steeds op de verkeerde momenten aan dingen denkt, kun je nooit erg betrouwbaar zijn in het nakomen van afspraken en beloftes. Werk gaat uiteindelijk om mensen en relaties. En mensen zijn er nou eenmaal gevoelig voor of je betrouwbaar bent. Als jij steeds opnieuw afspraken niet nakomt, als je slecht of traag reageert op e-mails, als je geen overzicht hebt over je werk, schaadt dat de relatie. Dat levert ook weer stress op.
Als je niet langer op je onderbewuste leunt voor het bijhouden van alle rompslomp, maar je al die dingen in een goed en betrouwbaar systeem buiten je hoofd bijhoudt, dan word je als vanzelf een stuk betrouwbaarder. En dat is beter voor je werk en voor de mensen om je heen. Met een leeg hoofd heb je overzicht over je werk en leven. Je onderbewuste heeft geen overzicht over alles. Eén van de vragen die ons het meest wordt gesteld is, hoe je nou goed prioriteiten kunt bepalen.
Belangrijk: totaaloverzicht
Het grootste probleem met prioriteiten is dat je eerst alle, maar dan ook alle opties op een rij moet hebben, waar je uit zou kunnen kiezen. In je hoofd zweven allerlei klussen, projecten, plannen en andere items rond, maar er is geen natuurlijke sortering. Om goede prioriteiten te stellen zul je bewust moeten nadenken over het belang van elk item in jouw leven en jouw werk. Maar dat kan niet als je geen totaaloverzicht hebt.
Door een goed en betrouwbaar systeem buiten je hoofd bij te houden, word je dus niet alleen betrouwbaarder, maar help je jezelf ook om een totaaloverzicht te hebben over alles wat speelt. En dan wordt het opeens wél mogelijk om prioriteiten te bepalen. Een leeg hoofd werkt creatiever en productiever. Je hoofd heeft maar beperkte ruimte: klusjes verdringen creativiteit. Het is net als met het geheugen van een computer: het korte termijngeheugen (RAM) heeft maar een beperkte opslagcapaciteit. Door de gegevens die je even niet nodig hebt te parkeren op de harde schijf maak je meer ruimte in het RAM. En zodra je ze wel weer nodig hebt, haal je ze weer van de harde schijf af.
Door alle klusjes uit je hoofd te halen, heb je veel meer ruimte en rust voor je eigenlijke werk, dat wat je leuk vindt. Een leeg hoofd helpt om in 'flow' te komen. Een leeg hoofd helpt je ook om je beter te concentreren. En concentratie is belangrijk bij het bereiken van 'flow'. Kan een mens met een druk leven op de skipiste staan met een helder en leeg hoofd? Kun je weten dat er nog heel veel werk te doen is, zonder daarvan wakker te liggen? Is het mogelijk om enorm productief te zijn en tegelijkertijd heel ontspannen?
Ja. Ja. Ja. Dat kan allemaal.
Een ontspannen vakantiegevoel ligt voor mij uiteindelijk voornamelijk in de state of mind. Die kan je redelijk in de hand hebben. Het belangrijkste gevoel is dat van ruimte. Ik hoef niet direct in oplossingen te denken of te doen. Bovendien kan en mag ik een vraagstuk dat mij puzzelt ook gewoon even opzij zetten, parkeren dus. Juist dat geeft een heel relaxed gevoel: het ont-moeten. Ik ga deze vakantie dus hard ontmoeten en daarmee relaxed ontspannen en werken. Als het dan ook een beetje opschiet met het resultaat – van het goede glas wijn tot een lekkere afdaling en van een goed boek tot een overzichtelijke mailbox – en ik ook nog wat tijd overhoud om gewoon een beetje lekker te spiegelen en vensteren (discussiëren), dan kan mijn vakantie niet meer stuk. Ik heb dan ook alle vertrouwen in een leuke, actieve vakantie.
De dagelijkse sleur
In het dagelijkse leven nemen wij mensen vaak niet genoeg tijd om stil te staan bij ons leven. De dagen zitten al vol met werken, het gezin en het onderhouden van sociale contacten. Ergernissen en irritaties kunnen zich intussen ongemerkt ophopen. Omdat er geen tijd is om kleine ergernissen te bespreken, kunnen ze uitgroeien tot grote proporties, die meestal niet in verhouding staan tot het werkelijke probleem. Je denkt of hoopt – soms tegen beter weten in – dat de problemen wel zullen overwaaien als je eenmaal de dagelijkse sleur achter je laat. Maar juist als je meer vrije tijd hebt, komen de irritaties en vermoeidheid van de afgelopen tijd naar boven. Ook "oude" ergernissen kunnen tijdens de vakantie opspelen.
Na deze vakantie ga ik weer vol aan de bak. Nu heb ik echter toch het vakantiegevoel. Over ruim zes weken mag ik opnieuw naar de sneeuw. Dan met de hele familie (vrouw, zoon, (schoon)dochter, kleinkinderen en schoonfamilie). Terwijl ik deze vakantie nog ten volle geniet kijk ik daar – stiekem vol verwachting – al weer naar uit. Heerlijk, met een leeg hoofd.
Over de auteur: Peter Paul Doodkorte is partner van BMC.
Ook uw visie geven op ontwikkelingen binnen uw vakgebied? Plaats een artikel op MT Podium. Log in op mt.nl/profiel en voeg onder 'activiteiten' uw artikel toe. Interessante bijdragen worden meegenomen in de nieuwsbrief en op home geplaatst. MT Magazine publiceert bovendien periodiek 'Het beste van MT Podium'.
