Winkelmand

Geen producten in de winkelwagen.

‘Druk zijn’ is de innovatiekiller van de toekomst

'Druk zijn' is een innovatiekiller. Maak daarom tijd vrij voor de dingen die er écht toe doen, zegt Erik de Muinck Keizer.

‘Alleen sukkels hebben het druk’ kopte het NRC onlangs. Het was wellicht wat zwaar aangezet, maar de boodschap in het artikel bleef niettemin overeind: we worden met zijn allen overweldigd door een gevoel van druk-zijn. Het lijkt zelfs een soort statussymbool te zijn: 'Hoe gaat het?' 'Goed hoor, heel druk, maar dat is alleen maar goed hè!'

'Busy'

Bedrijfspsycholoog Tony Crabbe vond de tijd om er een boek over te schrijven, Busy . Wat blijkt: het overweldigende en machteloze gevoel van drukte staat volledig los van het aantal verplichtingen dat iemand heeft. We hebben niet méér te doen gekregen in de loop der jaren, maar we zijn het wel zo gaan ervaren. Mensen voelen zich overspoeld door mogelijkheden en informatie, hebben daarom het gevoel altijd hun e-mail en social media te moeten checken en verwaarlozen hierdoor wat écht belangrijk is in het leven – een etentje met vrienden, een schoolvoorstelling van de kinderen of een familiebezoek.

Machinemaatschappij

Na het lezen van het artikel kun je je niet aan de indruk onttrekken dat we ergens iets gruwelijk verkeerd doen. We hebben de afgelopen decennia ontzettend veel werk kunnen vervangen door machines: zowel privé (dankzij wasmachines hoeven we geen handwasjes meer te doen) als op het werk (een e-mail sturen kost minder tijd dan het schrijven en versturen van een brief).

Google en NASA

Erger nog: we komen langzaam tot het besef dat er zoveel werk kan worden geautomatiseerd en gerobotiseerd, dat we ons hardop afvragen of er nog wel genoeg mensenwerk over blijft in de toekomst. De Wet van Moore voorspelt dat we de komende decennia nog kunnen blijven profiteren van steeds krachtigere computers. Het zal niet lang meer duren voordat we kwantumcomputers kunnen gaan gebruiken; Google en NASA werken samen aan een model dat de rekenkracht van computers spectaculair zal laten stijgen.

Het gaat om impact

Het is de grote paradox van onze tijd: terwijl we computers steeds meer van onze taken laten overnemen, worden we met zijn allen verlamd door een gevoel van ‘drukdrukdruk’. Bedrijfspsycholoog Crabbe heeft ook achterhaald hoe dat kan: onze manier van denken stamt nog uit de tijd van vlak na de Industriële Revolutie, toen alles nog draaide om productie. Een harde werker was een effectieve werker. Daarbij leren we ook aan het begin van onze carrière dat druk zijn loont: in je eerste baan wil je je onderscheiden door heel hard te werken. Als je een paar trappen bent geklommen op de carrièreladder, dan werkt iedereen hard, dus kun je je niet meer onderscheiden met meer uren en meer productie. Op managementniveau gaat het veel meer om ‘impact’, aldus de schrijver: het ontwikkelen van nieuwe ideeën, nieuwe producten en diensten waarmee je je kunt onderscheiden van de concurrentie.

Onder de douche

Als er één ding is dat creativiteit en innovatie remt, dan is het wel ‘druk zijn’ – over paradoxen gesproken. Want zeg nu zelf: waar krijg je de beste ingevingen, tijdens een MT-vergadering, of als je onder de douche staat? Tijd vrij maken voor de dingen die er écht toe doen en je niet laten leiden door de waan van de dag; het is precies die eigenschap die de leiders van de toekomst onderscheidt van leiders van gisteren. Even de laptop uit en met de benen op tafel nadenken over hoe je je werk beter kunt doen en of je je klanten nog wel op de juiste manier bedient.

80 uur per week

Deze mindset is niet alleen belangrijk op medewerkersniveau, maar juist ook op bedrijfsniveau. Het management is verantwoordelijk voor die bedrijfscultuur. Straal je uit dat je 80 uur per week werkt en altijd achter je agenda (en de feiten) aan rent? Dan is de kans groot dat je medewerkers je voorbeeld volgen. Kun je dan van hen verwachten dat ze heel erg creatief en innovatief bezig zijn, terwijl ze het gevoel hebben dat ze nog 300 e-mails moeten weg werken?

Drukte-paradox

De drukte-paradox zorgt voor een tweedeling in het bedrijfsleven. Aan de ene kant heb je de oude generatie die blijven hangen in de manier van werken van het industriële tijdperk, waarin innovatie een kostenpost was. Nieuwe technologieën worden met argwaan benaderd, omdat men liever vasthoudt aan oude gewoontes. De nieuwe generatie ziet dat we in een wereld leven van bijna oneindige nieuwe technologische mogelijkheden – je hoeft ze alleen maar te plukken. Experimenteren met nieuwe technologieën zien ze als iets wat gemakkelijk is en vaak nog niks of weinig kost. Ze zien in dat technologie niet debet is aan het drukte-adagium: het is maar net hoe je ermee omgaat. E-mail en mobiele devices zorgen niet voor extra taken (integendeel); het gaat erom dat je ze ook af en toe kunt uitzetten, of op zijn minst kunt laten liggen.

Tijd voor hebben

Overigens zegt de leeftijd van een organisatie niets over de mindset: er zijn genoeg organisaties die al meer dan 100 jaar bestaan, maar er toch in slagen om zichzelf opnieuw uit te vinden (denk aan The Guardian, dat als lichtend voorbeeld geldt op het gebied van online publishing). Open staan voor nieuwe technologische mogelijkheden is iets wat iedere organisatie kan.

Wekelijks de nieuwsbrief van Management & Leiderschap ontvangen?



Door je in te schrijven ga je akkoord met de algemene en privacyvoorwaarden.

Je moet er wél de tijd voor hebben.

Auteur is Erik de Muinck Keizer, Country Manager Benelux bij Google. De Muinck Keizer studeerde internationale betrekkingen en volkenrecht aan de Universiteit van Amsterdam.