Winkelmand

Geen producten in de winkelwagen.

De kracht van waardering

Waardering en erkenning géven is de meest effectieve manier om een negatieve spriraal te doorbreken. Mensen willen zich eerst begrepen voelen voordat ze bereid zijn zich te verplaatsen in de ander. Uw waardering uitspreken kan dus veel opleveren.

Opeens was het er niet meer. De jaarlijkse attentie bij de verjaardag. Zonder enige vorm van vooraankondiging verdwenen. Ongetwijfeld een gevolg van de economische malaise. En in die zin goed te begrijpen. Maar hoeveel moeite zou het kosten om in plaats van die attentie even een telefoontje te plegen; of een kaartje of mailtje te sturen. Een kaartje bij jouw verjaardag; of die van jouw partner. Een schouderklopje of een knipoog. De mens hunkert ernaar om gezien te worden.
 
Dat bleek ook uit de kop boven een artikel dat vorige week in een van de regionale dagbladen stond: 'Nu pas 't gevoel dat ik gewaardeerd word'. Pascal Bunskoeke, geboren en getogen Deventenaar (27) is (nu) een populaire vrijwilliger, die zich in centrum The Mall in Colmschate vooral inzet voor jongeren boven de 14. Een jaar geleden hing Pascal Bunskoeke nog doelloos in huis rond en wist niet wat-ie met z'n leven aan moest. Pascal – 'ik heb vroeger ook kattenkwaad uitgehaald en ben bekend met alcohol en drugs' – doet het zó goed dat hij zelfs is genomineerd voor de Overijsselse Vrijwilligersprijs.

Basisbehoefte

Het gevoel gezien te worden, waardering en begrip te krijgen is een van onze basisbehoeftes. Wie dat mist, blijft lang hongeren naar compensatie. Voel je je niet gezien, dan gaat vaak de deur op slot. Je wordt verongelijkt en bozig. De inzet voor je relatie of je werk wordt minder. En de boosheid, ook al wordt hij niet geuit, vormt een ondoordringbare barrière. En word je dan een compliment gemaakt, dan kun je dat je vanwege je verontwaardiging niet eens meer binnen laten komen.
 
De recente betogingen in Spanje, de rellen in Londen. Het zijn eigenlijk allemaal uitingen van mensen die het gevoel hebben gekregen ‘er niet meer toe te doen’. Ik durf zelfs de stelling aan dat de wereldwijde economische crisis het directe gevolg is van dit gebrek aan waardering. Daar, waar afname van of gebrek aan menselijke waardering onze pedagogische civil society als een sluipmoordenaar uitholt blijkt ook het surrogaat daarvoor – geld, status of bezit – plotseling geen – of veel minder – waarde meer te hebben.
 
Gezien en gehoord te worden door de mensen om ons heen, om betekenis te hebben in het grotere geheel. We. In de behoeftepiramide van Maslow vinden we op de vierde trede die behoefte aan waardering en op de vijfde de behoefte aan ontplooiing.

Het effect van erkenning 

Steeds nadrukkelijker vraag ik mij af of dit alles ook zo manifest zou zijn, wanneer wij elkaar ‘in real live’ wat meer en nadrukkelijker zouden zien staan. Het gevoel hebben ge- en erkend te worden. Ieder mens wil meetellen en meedoen. Wil erkenning krijgen voor wat hij of zij doet. Bovendien willen we gezien en gekend worden om wie we zijn. Dat mensen ons bij de naam noemen, dat we een cadeautje krijgen dat past bij onze smaak, dat mensen onze kwaliteiten en eigenaardigheden kennen en waarderen.
 
Maar als we die erkenning niet krijgen, dan raken we gedemotiveerd en gefrustreerd en zetten we onze hakken in het zand. We kunnen dan soms ver gaan om het toch te krijgen: werknemers die maandenlang staken, niet alleen voor meer geld, maar indirect voor erkenning dat hun werk belangrijk is. Of slachtoffers die jarenlang procederen voor compensatie van wat hun is aangedaan. Of we reageren op verwoestende wijze op onze omgeving. Zonder aanzien des persoon.
 
Erkenning kan ons enorm motiveren en gelukkig maken. Het stimuleert ons om ons best te doen en nieuwe uitdagingen aan te gaan. Het werkt bovendien verzoenend en laat ons meer oog hebben voor een ander. Nadat iemand serieus naar onze kant van het verhaal heeft geluisterd, staan we meer open voor het standpunt van de ander. Een TV-programma als ‘Over de streep’ is op dat eigenlijk ongelooflijk simpele principe gebaseerd.

Negatieve spiraal doorbreken

Waardering en erkenning géven is de meest effectieve manier om de negatieve spriraal waarin wij als mens en maatschappij terecht gekomen lijken, te doorbreken, Het herwinnen van onze trots, vraagt om het over en weer exploreren van waardering. In onze onderlinge relaties, op het werk en in het maatschappelijk verkeer.
 
Het eind 2010 door Stam/Van Yperen voor de Vereniging van Nederlandse gemeenten geschreven onafhankelijk advies voor de transformatie van de jeugdzorg (Opvoeden versterken), anticipeert daarop met een duidelijke accentenverschuiving van probleemoriëntatie naar kansbenutting. De vertaling daarvan, in positief (en veilig) jeugdbeleid laat zich eigenlijk betrekkelijk eenvoudig opwaarderen naar een methode die voor groot en klein kan werken.

We willen immers allemaal voelen dat we van belang zijn. Dat wat we geven gezien en gewaardeerd wordt en dat betekenisvolle mensen in onze omgeving ons genoeg op waarde schatten. Maar bij anderen zien we deze behoeftes vaak over het hoofd. We wachten allemaal op een ander om ons erkenning te geven. Terwijl het juist enorm kan helpen om zelf de eerste stap te zetten. Want mensen willen zich eerst begrepen voelen voordat ze bereid zijn zich te verplaatsen in de gevoelens van de ander.

Grondstof

Waardering en erkenning geven is geen wondermiddel. Het is een wortelende basisbehoefte. Gebrek daaraan ontworteld en ontwricht. En gek genoeg, deze betekenisvolle grondstof, van onschatbare waarde, kost eigenlijk niets.
 
Het zit in kleine, alledaagse dingen; iemand om zijn mening vragen, interesse tonen in wat iemand doet, terugkomen op wat iemand zei in een gesprek. Daarom heb ik een simpel en welgemeend advies: Wacht er niet te lang mee. Het effect is groot, en de inspanning eigenlijk heel gering. Maak er iets persoonlijks van. Geef waardering en erkenning een gezicht. Dit betekent dat we ons (weer) verdiepen in de ander, moet weten wie die ander is. En zo werken aan het herstel van verbinding met, aan en voor elkaar.
 

Wekelijks de nieuwsbrief van Management & Leiderschap ontvangen?



Door je in te schrijven ga je akkoord met de algemene en privacyvoorwaarden.

Over de auteur: 
Peter Paul Doodkorte is partner van BMC.

Over het podium:
Ook uw visie geven op ontwikkelingen binnen uw vakgebied? Plaats een artikel op MT Podium. Log in op mt.nl/profiel en voeg onder 'activiteiten' uw artikel toe. Interessante bijdragen worden meegenomen in de nieuwsbrief en op home geplaatst.
 MT Magazine publiceert bovendien periodiek 'Het beste van MT Podium'.