Geen producten in de winkelwagen.
Een MBA-opleiding is al jaren een geijkte route naar de top van het bedrijfsleven. Een papiertje van een prestigieus instituut als Insead opent de deuren van de boardroom.
Maar in de Verenigde Staten is de afgelopen decennia een nieuwe ontwikkeling te zien: de opkomst van juristen in het C-level management (ceo, coo, cfo, etc). Dat blijkt uit recent onderzoek van Garry Jenkins en Jon Lee van de Universiteit van Minnesota.
Meer juristen in de bedrijfstop
Jenkins en Lee onderzochten welke diploma’s topbestuurders van grote Amerikaanse ondernemingen op zak hebben. Daarvoor keken ze naar de top 50 bedrijven van de Fortune 500 in de jaren 1991, 1999, 2007, 2015 en 2020.
Hun belangrijkste conclusies:
- Het percentage topbestuurders dat geen hoger onderwijs heeft genoten is in bijna dertig jaar gedaald, van 44,5 procent naar ongeveer een derde. Dat is een logisch gevolg van een maatschappelijke trend: steeds meer Amerikanen zijn gaan studeren.
- Het percentage hooggeplaatste managers met een MBA-opleiding ligt al twee decennia rond hetzelfde niveau: 31 procent. Dat is opvallend, omdat het aantal mensen met een MBA-diploma in die periode enorm is gestegen.
- Het percentage topbestuurders met een achtergrond in de rechten is in dertig jaar bijna verdubbeld. In 2020 was een op de vijf C-level bestuurders bij de onderzochte bedrijven een jurist.
Waarom juristen vaker topmanager zijn
De jurist schopt het dus vaker tot de top van de apenrots, stellen de wetenschappers in hun paper. Maar waarom? Jenkins en Lee noemen daarvoor drie mogelijke oorzaken.
1. Toenemende regulering
Door meer regelgeving vanuit de overheid is het noodzakelijk dat bestuurders juridische kennis hebben. Een aanwijzing daarvoor is het aantal juristen in de top per bedrijfssector.
In de financiële dienstverlening heeft 22 procent van de C-level-managers een rechtenachtergrond. In de voedselindustrie, media en telecomsector ligt dit percentage op bijna 20 procent. Dit zijn bij uitstek branches die moeten voldoen aan bepaalde regels.
In bijvoorbeeld de energiesector en bij groothandels speelt dit minder. Daar ligt het percentage juristen in de top op respectievelijk 12,5- en 10,3 procent.
2. Topmanager moet veelzijdiger zijn
Een expertise in een bepaald vakgebied is niet meer voldoende om op te klimmen naar de top. Naast vakkennis zijn leiderschap, strategisch denken, teambuilding-, communicatie- en presentatievaardigheden een vereiste.
Dat zijn competenties die niet zijn voorbehouden aan MBA-studenten. Ook bij rechtenstudies leren studenten om problemen te analyseren, diepere verbanden te zien en werken ze aan hun schrijf- en spreekvaardigheid.
3. Meer diversiteit in de bedrijfstop
Bedrijven hechten meer waarde aan diversiteit in de top. Niet alleen qua geslacht en afkomst, maar ook qua ervaring en kennis.
De loopbaan van een bedrijfsjurist is vaak divers, met bijvoorbeeld functies bij een advocatenkantoor of de overheid, voordat iemand terechtkomt in het bedrijfsleven. Een jurist kan daardoor een perspectief van buitenaf geven en zo een waardevolle bijdrage leveren aan de strategie.
Opkomst van de ‘general counsel’
Jenkins en Lee hebben ook bekeken in welke topfuncties juristen belanden. De rol van general counsel komt het vaakst voor (42 procent) bij Fortune 50-bedrijven. Dat is het hoofd van de juridische afdeling dat ook mee mag denken over de strategie.
Ook in Nederland is die functie in opkomst, signaleerde het Financieele Dagblad al in 2019. De krant sprak meerdere general counsels bij Nederlandse bedrijven.
De rol gaat verder dan een klassieke bedrijfsjurist: een general counsel is een manager die kan leidinggeven, iemand die begrijpt hoe de business werkt en commerciële doelen in acht houdt.
Ander perspectief voor rechtenstudenten
Maar juristen schoppen het ook vaker tot een algemene leidinggevende rol, constateren de twee onderzoekers. Een op de vijf juristen is een zogeheten ‘line officer’, een hooggeplaatste manager die eindbeslissingen neemt en verantwoordelijk s voor de winst- en verliesrekening. Dat kan de ceo zijn, maar ook het hoofd van een afdeling.
Dat gegeven biedt volgens Jenkins en Lee zicht op een ander carrièrepad voor rechtenstudenten. Een baan als advocaat, juridisch medewerker of bedrijfsjurist is niet langer het logische vervolg van de studie. Juristen kunnen ook leiders worden.
Juridische trainingen worden in het bedrijfsleven vaak gezien als een noodzakelijk kwaad, schrijven de onderzoekers. Dat is langzaam aan het veranderen. Door hun brede kennis en goed ontwikkelde soft skills zijn juristen uitstekend geschikt voor alle soorten posities in de bedrijfstop. MBA-bezitters hebben er geduchte concurrenten bij.
